اطلاعاتی درباره امواج مایکروویو

امواج مایکروویو چیست؟

مایکروویو یا میکروویو، از ترکیب دو واژه مایکرو یا میکرو(MICRO)، به معنی کوچک و ویو (WAVE)،به معنی موج تشکیل شده است و به معنای امواج با طول موج کوتاه و تعداد نوسانات (فرکانس) بسیار بالا می باشد. مایکروویو نوعی از امواج الکترومغناطیسی است، در واقع امواجی رادیویی با فرکانس بسیار بالا هستند. هر چه فرکانس تشعشع بالاتر رود، طول موج آن کمتر می‌شود و به همین علت به آن مایکروویو یعنی امواج کوتاه می‌گویند. اشعه مادون قرمز و ماوراء بنفش و X هم از امواج الکترومغناطیسی هستند اما طول موج آنها حتی از امواج مایکروویو هم کوتاه‌تر است فرکانس چنین امواجی، بین300 مگاهرتز تا چند گیگاهرتز در ثانیه می تواند باشد. برد چنین امواجی کوتاه بوده و در حد چند متر است، ولی میزان نفوذ آن ها نسبتاً بالا است. هر چه فرکانس بیشتر باشد، شدت نفوذ بیشتر ولی برد امواج، کوتاه تر می شود. این امواج ممکن است در برخورد با یک ماده، منعکس، منتشر یا جذب شود. مواد فلزی این امواج را کاملاً منعکس می‌کنند. اغلب مواد غیرفلزی مثل شیشه و پلاستیک امواج را از خود عبور می‌دهند و موادی که جاری آب هستند مانند غذاها و حتی انسان، انرژی این امواج را جذب می‌کنند. اگر سرعت جذب انرژی یک ماده بیش از سرعت از دست دادن آن باشد، دمای آن ماده بالا می‌رود. امواج دارای طول موج کوتاه، هنگام برخورد به ماده، چنان موجب ارتعاش و تغییر قطب های منفی و مثبت موجود در آن می شوند که این جنبش بالای ملکول ها موجب به هم خوردن شدید آن ها و ایجاد اصطکاک در ملکول ها و در نهایت سبب گرم شدن آن ماده می شود. مایکروویو در جامعه امروز ما کاربردهای فراوانی دارد. گستره وسیع این کاربردها، امور مخابرات رادار،‌ تحقیقات فیزیکی، داروسازی، اندازه گیریهای صنعتی، حرارت دادن و خشک کردن محصولات غذایی و کشاورزی و حتی پختن غذا را در بر می گیرد. یک از مزایای مهم امواج مایکروویو در مخابرات، پهنای باند وسیع آن است. بنابر نظریه مخابرات مقدار اطلاعاتی که می توان انتقال داد مستقیما با پهنای باند موجود متناسب است. از طرفی برای برقراری یک ارتباط خوب بین دو نقطه سیگنال باید دقیقا متمرکز و سپس به سوی آنتن گیرنده هدف گیری می شود. لذا با توجه به اینکه فرکانسهای مایکروویو این قابلیت را دارند، برای ارتباط نقطه به نقطه بی سیم ایده آلند. طیف مایکروویو باند وسیعی از فرکانسها را در برمی گیرد که از آن در انتقال اطلاعاتی بخوبی استفاده می شود. بنابر نظریه مخابرات مقدار اطلاعاتی که می توان انتقال داد مستقیما با پهنای باند موجود متناسب است. بنابراین طیف مایکروویو نسبت به باندهای رادیویی و تلویزیونی کانالهای مخابراتی بیشتر را می تواند در خود جای دهد با نیاز فزاینده به انتقال اطلاعات مخابرات مایکروویو نیز در جامعه ما هرروز رواج بیشتری می یابد. کاربرد عمده دیگر مایکروویو در سیستمهای رادار است. این سیستمها در ردیابی هواپیماها هدایت موشکهای ماورای صوت، مشاهده و ردگیری توده های هوا و کنترل ترافیک پرواز در فرودگاهها استفاده می شود. رادار همچنین در آژیرهای دزدگیر، درب بازکن گاراژ، و آشکارسازهای سرعت که مورد استفاده پلیس است بکار می رود.

این امواج مانند نور مرئی از جنس امواج الکترو مغناطیسی هستند که فرکانس بسیار بالا و طول موج بسیار کمی دارند تمام امواج رادیویی ، مادون قرمز ، نور مرئی ، موبایل ، رادیو ، ماهواره … از جنس امواج الکترو مغناطیسی هستند و فرق آنها در فرکانس و توان تشعشع آنهاست.

امواج مایکروویو در مسیر حرکت خود یا پس از برخورد با ماده انعکاس پیدا می کنند یا عبور می کنند و با جذب ماده می شوند. این امواج اگر به سطح فلزات برخورد کنند، منعکس خواهند شد، از شیشه و پلاستیک عبور می کنند و موادی که حاوی آب هستند مانند غذاها و بدن انسان انرژی این امواج را جذب می کنند. مایکروفر چگونه کار میکند؟ در مایکروفر یک وسیله بنام مگنترون وجود دارد که این امواج را تولید میکند این امواج با فرکانس ۲۴۵۰ مگاهرتز ایجاد می شود و در فضای مایکرو فر پخش می شود و توسط دیوار فلزی آن منعکس شده و روی ماده غذایی متمرکز می شود . مولکول های آب درون غذا دارای دو قطب مثبت و منفی هستند و زمانی که در معرض امواج ماکروویو قرار می گیرند، با همان فرکانس امواج شروع به نوسان می کنند و مرتباً جهت قطب مثبت و منفی آنها جابه جا می شود. مولکول ها حدود میلیون ها باردر ثانیه نوسان می کنند و در حین حرکت به مولکول های اطراف شان برخورد می کنند… درنتیجه به علت اصطکاک دمای ماده غذایی به سرعت بالا می رود.بسیاری از محقق ها  معتقدند که امواج ماکروویو آن قدر انرژی دارند که بتوانند ساختار مولکول های غذا را تخریب کرده و موجب سرطان شوند.وقتی که امواج مایکروویو به مولکول های مواد غذایی برخورد می کنند باعث پاره شدن و تغییر ساختار آنها شده و ماهیت آنان را تغییر میدهد و سپس شما این مولکول هایی را که مثلا دیگر مولکول پروتئین نیستند را می خورید و بدن شما یک مولکول ناشناخته را دریافت کرده و بعدا تبدیل به بافتهای سرطانی در قسمتهای مختلف بدن می شود

در ضمن خود امواج مایکروویو مانند امواج موبایل ، آنتنهای موبایل هم در صورت قرار گرفتن شمادر طولانی مدت باعث پاره شدن رشته های ” دی ان ای” DNA  بدن شما می شود و فرزندان ناقص الخلقه و ….  ایجاد خواهد شد.

از آنجایی که بدن انسان نیز حاوی آب است، می تواند امواج ماکروویو را جذب کند. قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم امواج ماکروویو می تواند موجب سوختگی های عمیق بافتی و آب مروارید شود. البته تمام اجاق های نشتی امواج دارند و این بسیار خطرناک است. اما اگر دستگاه ماکروفر شما قدیمی باشد، یا قفل آن خراب باشد یا ضربه دیده باشد، ممکن است در آن به خوبی بسته نشود و در حین روشن بودن دستگاه، اشعه های ماکروویو به بیرون نشت کنند که در اینصورت کار شما تمام است!

درباره مایکروویو

ماکروویو یکی از وسایل مدرن آشپزخانه است که امروزه تقریبا در بیشتر منازل وجود دارد.سرعت بالای طبخ غذا مهمترین دلیل استقبال از آن است.البته اگر خانم خانه شاغل باشد، اهمیت استفاده از مایکروویو دوچندان هم می شود؛ زیرا وقتی او خسته از محلکارش به خانه برمی گردد، به جای این که ساعت ها مشغول پخت غذا شود، فقط چند دقیقه ای راصرف این کار می کند.

با این حال، علاوه بر طعم متفاوت در مایکروویو و اجاق گاز، باید به نکاتی نیز درباره سلامت انسان وغذا توجه داشت تا استفاده از مایکروویو هیچ مشکلی ایجاد نکند.میکروویو که به اشتباه مایکروویو خوانده می شود، از ترکیب دو واژه مایکرو یا میکروMICRO به معنی کوچک و ویوWAVEبه معنی موج تشکیل شده است و به معنای امواج با طول موج کوتاه و تعداد نوسانات (فرکانس) بسیار بالامی باشد.

فرکانس چنین امواجی، بین ۳۰۰ مگاهرتز تا چند گیگاهرتز در ثانیه می تواند باشد.برد چنین امواجی کوتاه بوده و در حد چند متر است، ولی میزان نفوذ آن ها نسبتا بالا است واز درون ابر و غبار عبور می کنند.هرچه فرکانس بیشتر باشد، شدت نفوذ بیشتر برای برد امواج، کوتاه تر می شود.به عنوان مثال هرچیزی که درمجاورت دستگاه نوسان ساز اجاق های میکروویو معمول قرار داشته باشد، به شدت تحت تأثیرارتعاشات قرار می گیرد.

درحالی که اگر نیم متر از منبع ارتعاش دور شود، قدرت امواج به یک صدم کاهش خواهد یافت.امواج دارای طول موج کوتاه، هنگام برخورد به ماده، چنان موجب ارتعاش و تغییر قطب های منفی و مثبت موجوددر آن می شوند که این جنبش بالای مولکول ها موجب به هم خوردن شدید آنها و ایجاد اصطکاک درمولکول ها و درنهایت سبب گرم شدن آن ماده می شود.در این میان نقش آب در درون ماده غذایی بارزتر است.

زیرا مولکول های آب که قطبی هستند (همچون دیگر مولکول های قطبی) بیشتر تحت تأثیر نوسانات قرارگرفته و به شدتشروع به جابه جایی در محل خود می کنند.به همین دلیل هرچه غذا رطوبت بیشتری داشته باشد سریع تر تحت تأثیر این امواج قرارمی گیرد.البته امروزه اغلب دستگاه هایی که تحت عنوان میکروویو به فروش می رسند، علاوه بر لرزاننده (نوسان یا موج ساز)مورد بحث، دارای یک یا چند المنت (سیم فلزی ای که در مقابل جریان برق مقاومت بالایی دارد و موجبگرم شدن آن می شود) هستند که به عنوان گریل (کباب پز) و فر، داخل دستگاه قرار داده شده اند.چنین دستگاه هایی را به عنوان «میکروویو گریل دار» و یا «میکرویو گریل فر» و یا کامبینیشن (یعنی ترکیب چند دستگاه) میشناسند.

● تأثیر اشعه مایکروفر در سلامت انسان

مطالعات جدید، مسئله مسمومیت زایی و سرطان زایی اشعه های مایکروفر را ردکرده اند.با این وجود، ایمنی اشعه مایکروفر برای سلامت انسان مورد بحث است.این که آیا اشعه مایکروفر می تواند باعث ایجاد ترکیبات سرطان زا در غذا گردد یا نه، با تحقیقات علمیرد شد.

اطلاعاتی درباره مایکروویو

مواجهه تصادفی با مقادیر بسیار بالای اشعه مایکروفر می تواند باعث تغییر یا از بین رفتن اسپرم شده و نازاییموقت درمردان ایجاد کند.البته این مواجهه در صورتی می تواند رخ دهد که اشعه از درون دستگاه به بیرون نفوذ کند، یعنی هنگامیکه درب آن به طور کامل بسته نشده است، یا درز آن خراب یا کهنه است یا جرم گرفته است.به همین دلیل محفظه داخل مایکروفر را باید چند مدت یک بار، با آب و مواد شوینده ملایم شست.باید به خاطر داشت که تابش اشعه های مایکروفر با قطع برق آن به طور کامل متوقف می شود واین اشعه ها در غذا نیز باقی نمی مانند و هرگز غذا را رادیواکتیو نمی کنند.

بیمارانی که از Pacemaker یا باتری قلب استفاده می کنند، در استفاده از مایکروفر باید محتاط باشند، زیرا امواج مایکروفربه خصوص در مایکروفرهای قدیمی، می توانند با سیگنال های آن تداخل کنند.

● ظروف مورد استفاده در مایکروفر

فقط ظروفی که مخصوص مایکروفر هستند، باید در این دستگاه استفاده شوند.ظروف پلاستیکی معمولی برای استفاده در مایکروفر مناسب نیستند، زیرا با حرارت بالای مایکروفر، ساختار شیمیایی این ظروف تغییر میکند و مواد سمی وارد غذا می گردند.برای گرم کردن غذاهای چرب، ظروف شیشه ای یا پلاستیکی ارجحیت دارند.

ظروف فلزی یا دارای روکش فلزی و نیز فویل های آلومینیومی برای استفاده در مایکروفر مناسب نیستند، زیرا اشعه هایمایکروفر را منعکس می کنند و ممکن است به خود دستگاه نیز آسیب برسانند.ظروفی که در مایکروفر گرم می شوند، برای استفاده در این دستگاه نامناسب اند، ولی ظروفی که سرد باقی میمانند، برای این منظور مناسب ترند.

برای امتحان ظرف شیشه ای مناسب برای مایکروفر، می توان ظرف موردنظر را برای یک دقیقه در مایکروفر قرار داد.اگر ظرف گرم شد، برای استفاده در مایکروفر مناسب نیست، اگر ولرم شد، برای دوباره گرم کردن غذا مناسب است،نه پختن غذا و اگر سرد باقی ماند، برای پختن غذا هم مناسب است.

شکل ظرف در نوع حرارتی که غذا در طی گرم کردن می بیند، موثر است.در ظروف گرد یا بیضی شکل، کناره های غذا نمی سوزد، زیرا در این ظروف تمام کناره های غذا بهطور یکنواخت حرارت می بیند، ولی در ظروف مربعی شکل، کناره های غذا بیشتر می سوزد.ظروف گود، به علت این که سطح تماس بیشتری ایجاد می کنند، برای گرم کردن غذا در مایکروفر مناسب ترند.برای حفظ رطوبت درون غذا و یکنواخت حرارت دیدن آن، بهتر است روی غذا پوشانده شود.اگر بدین منظور از روکش های پلاستیکی استفاده می شود، بهتر است با غذا تماس نداشته باشند.

● معایب اجاق مایکروویو

چون انرژی مایکروویو مناطق پرآب غذا و بیشتر و مناطق بدون آب را کمتر گرممی کند، اگر درست تنظیم نشود، احتمال دارد غذا در برخی از مناطق به حد کافی گرم نشود و باکتریهای مضر آن از بین نرود.۲ نمی توان از هر نوع ظرفی در آن استفاده کرد، زیرا برخورد امواج با سطح فلزات، ممکن است سببایجاد شعله و آتش سوزی و حتی انفجار دستگاه شود.برخی ظروف پلاستیکی غیراستاندارد، هنگام تماس با مواد داغ، پلیمرهای شیمیایی منتشر می کند که انسان را دچار مسمومیت میسازد و مصرف غذاهای گرم شده در آنها برای سلامت بدن خطرناک است.

درباره مایکروویو و ماکروفر

۳ برخی تحقیقات نشان داده است که امواج مایکروویو با توان بالا قادر است شکل مولکول های مواد غذائی ازجمله ویتامین ها را تغییر دهد.همچنین بعضی از تحقیقات علمی بیانگر آن است که برخی از خواص غذا در اثر امواج از بین می رود.

۴ سوختگی ناشی از استفاده از این دستگاه نیز مطرح است.گرم کردن شیر در ظروف شیشه ای سبب می شود حرارت شیر بسیار بیشتر از حرارت ظرف آن باشد وموجب سوختگی گردد.پختن تخم مرغ در این دستگاه، گاه به انفجار آن در محوطه مایکروویو منجر می شود.

● مزایای اجاق مایکروویو

مهمترین مزیت آن پخت و گرم کردن سریع غذا می باشد.۲ پختن سبزی ها در فرهای مایکروویو به مدت کوتاه به جای آبپز کردن طولانی مدت آن، سبب حفظ بیشترارزش غذایی و ویتامینی آنها می شود.برخی از ویتامین ها مانند ویتامینC و B۱ به مدت پخت بسیار حساس است و به همین دلیل هرچه مدتپخت غذا کوتاه تر باشد، این ویتامین ها کمتر از دست می رود بنابراین پختن غذا در مایکروویو باعث میشود در مقایسه با روش سنتی پخت غذا با اجاق گازهای معمولی، ویتامین های آن بهتر و بیشتر حفظ شود.۳ در مراحل پخت با این اجاق ها، کیفیت پروتئین های مواد غذائی بهتر از روش های دیگر حفظ میشود.۴ امکان ایجاد مواد سمی هنگام پخت مواد غذایی دریایی در روش بخارپز و مایکروویو کمتر از سایر روش هایپخت است.

● چند روش ساده برای افزایش کارآیی مایکروویوها

همواره سطوح داخلی مایکروویو را تمیز نگه دارید تا تابش مایکروویو بتواندبه طور موثر به غذا برسد.برای این امر از قبل برنامه ریزی کنید.آب کردن غذای یخ زده در مایکروویو ممکن است راحت باشد، اما آب کردن آن در دمای بیرون، آزادانه وبدون صرف انرژی انجام می گیرد.

همچنین دقت کنید غذاهای له شده و بسته بندی شده که قابلیت پختن در مایکروویو را دارند، اغلب باعث میشوند تا انرژی بیشتری نسبت به «پختن از ابتدا» مصرف شود.از این رو بهتر است برای محاسبه انرژی صرف شده برای آن، فرآیندهای پیش پخت، بسته بندی و انتقال رانیز اضافه کرد.

تقسیم غذا به قطعات کوچک تر و با ضخامت کمتر نیز شیوه مناسبی است که باعث می شود غذا بهترو راحت تر گرم شود.به این نکته توجه کنید غذایی که از فریزر خارج می شود، قبل از قرار گرفتن در مایکروویو باید بهطور کامل از حالت یخ زدگی خارج شود چون آب، بسیار راحت تر از یخ، اشعه مایکروویو را به خودجذب می کند.و…آشپزی ایمن با مایکروویو نیازمند شناخت معایب و فواید این دستگاه است.در صورت استفاده صحیح از مایکروویو، این دستگاه می تواند روشی آسان و سریع برای آشپزی و آماده سازی غذاباشد بدون اینکه خطری برای سلامتی به وجود آورد.

بیشتر بدانید از تفاوت های مایکروفر با ماکروویو

ماکروویو دارای امواجی است با طول موج کوتاه که بخشی از طیف الکترومغناطیسرا همانند پرتوهای نور قابل رویت تشکیل می دهد. در صنعت از این امواجبا طول موج کوتاه برای فرآوری مواد غذایی و پختن غذاها استفاده می کنندو این امواج در زمان برخورد با یک ماده امکان دارد منعکس، جذب و یا منتشر شوند.

مواد غیر فلزی همانند پلاستیک و شیشه این امواج را عبور می دهند.مواد فلزی این امواج را منعکس می نمایند و موادی که دارای آب هستند(مانند غذاها) این امواج را جذب می نمایند. فرکانس امواج مذکور بین ۳۰۰مگاهرتز تا چندین گیگاهرتز می باشد و برد این امواج بسیار کوتاه بودهولی میزان نفوذ آن ها بسیار بالاست و حتی از گرد و غبار نیز عبور می کنند.

امروزه دستگاه هایی که با عنوان ماکروویو عرضه می شوند علاوه بر لرزاننده یامواج دارای چند المنت هستند که برای گریل و فر مورد استفاه قرار می گیرندو این دستگاه ها را با نام مایکروویو گریل دار می شناسند. طراحی مایکروویو ها بهگونه ای است که این امواج با طول موج کوتاه را محبوس کرده و زمانی که دربدستگاه بسته باشد و شما دستگاه را روشن نمایید ساطع می شوند.

مایکروفر به دستگاهی می گویند که سبب می شود پخت غذا در یکمحیط بسته و در دمایی یکنواخت به تمامی قسمت های غذا صورت پذیرد.ساده ترین مایکروفرها با گاز کار کرده و کاربر می تواند دما را بین ۱۰۰ تا ۲۵۰درجه ی سانتیگراد تنظیم نماید تا پخت تمامی قسمت های غذا به طور یکنواخت صورت پذیرد.

تفاوت مایکروفر و ماکروویو در این است که مایکروویو مواد غذایی را با ساطع کردنامواج با طول موج کوتاه و در زمان کم درست می کند ولی مایکروفر با داشتنالمنت گرمایی غذا را در مدت زمانی نسبتا بیشتر از مایکروویو ولی به طور کامل گرم می نماید و در اصطلاح غذابه طور کامل مغز پخت می شود.

اگر از مایکروویو استفاده می‌کنید، نکات پی‌آمده را همواره در نظر بگیرید

با وجود تحقیقات گوناگون هنوز هیچ مدرک قابل قبول مبنی بر مضر بودنتشعشعات تابیده شده بر مواد غذایی از طریق دستگاه مایکروویو بهدست نیامده؛ بنابراین تصور سرطان‌زا بودن غذاهای پخته شده با این دستگاه نادرست است.

با خیال راحت غذایتان را میل کنید. حجم، شکل ظاهری و مقدار رطوبت موجود در ماده غذایی بر زمان و کیفیت پخت اثرگذار است. اگر این مواردرا در نظر نگیرید احتمال پختن کامل برخی قسمت‌ها و نیمه‌پخته ماندن قسمت‌هایی دیگر بعید نیست.

بهترین راهکار رفع این مشکل، کوچک کردن، ایجاد برش‌های مناسب و سوراخ‌های متعدد در خوردنی‌های بزرگتر است.

بهترین ظروف برای استفاده در این دستگاه، ظروف سرامیکی، پیرکس، آرکوپال و برخی ظرف‌های پلاستیکی با علامت مایکروویوند.

ظروف فلزی و فویل‌ها باعث ایجاد جرقه و آتش‌سوزی احتمالی شده،ظروف پلاستیکی معمولی یا غیرمناسب آب می‌شوند. دقت کنید لبه یا دیواره ظروف با رنگ‌های فلزی تزئین نشده باشد.